Bệnh bạch hầu là gì? Đây là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn gây ra, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp và tim mạch. Dù hiếm gặp hơn trước nhờ tiêm chủng, bạch hầu vẫn có nguy cơ bùng phát nếu không được kiểm soát tốt. Việc hiểu rõ bệnh, dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Bạch hầu là gì? Nguyên nhân gây bệnh bạch hầu
Khái niệm bạch hầu
Bạch hầu (Diphtheria) là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Đây là một loại trực khuẩn có khả năng tiết ra độc tố cực mạnh, gây tổn thương nghiêm trọng đến niêm mạc đường hô hấp và các cơ quan khác như tim, thần kinh, thận.
Vi khuẩn bạch hầu có thể xâm nhập qua đường hô hấp hoặc qua các vết thương hở trên da. Khi vào cơ thể, chúng nhanh chóng nhân lên và tạo ra độc tố làm tê liệt tế bào, dẫn đến tổn thương mô nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây bệnh bạch hầu
Nguyên nhân chính gây bệnh là do lây nhiễm vi khuẩn từ người bệnh hoặc người mang mầm bệnh không có triệu chứng. Bệnh dễ lây lan qua:
- Tiếp xúc gần với người mắc bệnh qua đường hô hấp
- Sử dụng chung vật dụng cá nhân như khăn mặt, ly uống nước
- Chạm vào dịch tiết từ vết loét da hoặc cổ họng người bệnh
Bạch hầu thường bùng phát ở những nơi đông dân cư, vùng sâu vùng xa, hoặc nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp.
>>>Xem thêm: Marketing là gì? Tìm hiểu toàn diện về ngành
Dấu hiệu bạch hầu và các triệu chứng thường gặp
Triệu chứng bạch hầu điển hình
Trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Tuy nhiên, bạch hầu có một số biểu hiện đặc trưng dễ nhận biết nếu được chú ý:
- Sốt nhẹ hoặc vừa, thường dưới 38,5 độ C
- Đau họng, nuốt khó, mệt mỏi
- Ho khan, khàn tiếng
- Xuất hiện giả mạc bạch hầu màu trắng xám tại họng, amidan hoặc thanh quản. Giả mạc bám chắc, không dễ bong và có thể gây nghẹt thở nếu lan rộng
- Sưng hạch cổ, cổ to như cổ bò, dấu hiệu nặng hơn ở trẻ nhỏ
Giả mạc chính là điểm khác biệt giữa bạch hầu và các bệnh viêm họng thông thường. Khi bóc giả mạc có thể chảy máu và khiến tình trạng tổn thương lan rộng hơn.
Triệu chứng bệnh bạch hầu ở người lớn
Người lớn thường có sức đề kháng tốt hơn nên biểu hiện bệnh có thể nhẹ hoặc không rõ ràng. Tuy vậy, họ vẫn có thể là nguồn lây cho người khác.
Triệu chứng ở người lớn thường bao gồm:
- Viêm họng kéo dài, khàn giọng
- Sốt nhẹ, không đáp ứng thuốc hạ sốt thông thường
- Mệt mỏi, khó thở, đau đầu
- Có thể xuất hiện giả mạc ở họng hoặc amidan
Do các biểu hiện không đặc trưng, nhiều người dễ chủ quan hoặc nhầm lẫn với bệnh cúm, khiến bệnh diễn tiến âm thầm và nguy hiểm hơn.
Tìm hiểu về vắc xin bạch hầu ho gà uốn ván
Bạch hầu ho gà uốn ván là mũi gì?
Vắc xin bạch hầu ho gà uốn ván là vắc xin phối hợp ba thành phần quan trọng giúp phòng ngừa ba bệnh truyền nhiễm phổ biến và nguy hiểm: bạch hầu, ho gà và uốn ván. Mũi vắc xin này thường được tiêm trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em và cũng có phiên bản dành cho người lớn.
Tiêm phòng đúng lịch và đầy đủ là cách hiệu quả nhất để bảo vệ khỏi bach hầu, ngăn chặn nguy cơ lây lan trong cộng đồng.
Lịch tiêm vắc xin bạch hầu
- Trẻ em cần tiêm 3 mũi cơ bản trong năm đầu đời (thường khi 2, 3, 4 tháng tuổi)
- Tiêm nhắc lại vào lúc 18 tháng và 4–6 tuổi
- Người lớn cần tiêm nhắc lại mỗi 10 năm hoặc theo khuyến cáo của bác sĩ
- Phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin có chứa thành phần bạch hầu để bảo vệ cả mẹ và bé
Tiêm vắc xin không chỉ phòng bệnh cho bản thân mà còn tạo miễn dịch cộng đồng, giúp bảo vệ những người chưa có khả năng tiêm phòng như trẻ sơ sinh hoặc người suy giảm miễn dịch.
Cách phòng chống bệnh bạch hầu hiệu quả
Phòng bệnh bạch hầu bằng tiêm chủng
Biện pháp quan trọng nhất để phòng chống bệnh bạch hầu là tiêm vắc xin đúng lịch. Các trung tâm y tế tuyến xã, huyện đều có dịch vụ tiêm chủng mở rộng miễn phí cho trẻ em. Người lớn có thể đến các trung tâm y tế dự phòng để được tư vấn và tiêm nhắc lại.
Ngoài ra, nên theo dõi sát các thông báo từ ngành y tế về dịch bệnh để kịp thời tiêm bổ sung khi có nguy cơ lây nhiễm.
Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống
Thực hiện các biện pháp phòng bệnh khác cũng rất quan trọng trong việc ngăn ngừa bị bạch hầu, bao gồm:
- Rửa tay thường xuyên với xà phòng, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
- Đeo khẩu trang nơi công cộng, tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng hô hấp
- Khử khuẩn nhà cửa, lớp học, nơi làm việc nếu có người nghi ngờ mắc bệnh
Phát hiện sớm và cách ly người bệnh
Khi có dấu hiệu bạch hầu họng hoặc giả mạc xuất hiện trong miệng, cần đến ngay cơ sở y tế để xét nghiệm và điều trị. Nếu phát hiện trường hợp mắc bệnh, phải cách ly, theo dõi và khử trùng khu vực sinh hoạt.
Cơ quan y tế sẽ khoanh vùng ổ dịch và tổ chức tiêm vắc xin bổ sung cho người xung quanh nhằm hạn chế sự lây lan.
>>>Xem thêm: CV là gì? Hướng dẫn chi tiết từ A-Z
Hiểu rõ bệnh bạch hầu là gì không chỉ giúp bạn nhận diện sớm các dấu hiệu mà còn chủ động trong phòng chống, bảo vệ bản thân và người thân. Tiêm vắc xin đầy đủ, giữ vệ sinh cá nhân và theo dõi sức khỏe định kỳ là những biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa bệnh bạch hầu quay trở lại và gây ảnh hưởng nghiêm trọng trong cộng đồng.